Việc dịch sách

Việc dịch sách chắc chắn sẽ là một khoản phụ trội tuyệt vời cho thu nhập nhận được từ công việc dich bao cao kiem toan của bạn.

      

 Hầu hết các biên dịch viên có làm trong lĩnh vực dịch sách đều đối mặt với một thực tế là công việc dịch sách không bao giờ trả lương cao bằng dịch tài liệu kỹ thuật hay dich thuat hop dong kinh te , dĩ nhiên là trừ khi bạn được làm việc vào đúng thời điểm bắt đầu của các chuỗi sách dành cho trẻ em - thế hệ tương lai của thế giới! Nguyên do của việc này là vì các khách hàng cần dịch sách (nghĩa là các tác giả và nhà xuất bản) nói chung đều kiếm được ít hơn rất nhiều so với những người cần dịch thương mại. Tuy nhiên, dù nói thế nào, việc dịch sách chắc chắn sẽ là một khoản phụ trội tuyệt vời cho thu nhập nhận được từ công việc dịch thương mại của bạn.

Theo kinh nghiệm của chúng tôi thì có hai loại khách hàng dịch sách: những người sẵn sàng trả công cho công ty dịch thuật chuyên nghiệp, và những người có ngân sách quá thấp đến nỗi họ phải thực sự tìm kiếm cho ra được một biên dịch viên tình nguyện. Nếu bạn đơn giản là yêu thích việc dịch sách và không cần tiền, thì bạn sẽ không bao giờ thiếu việc làm bởi vì bên ngoài kia có rất nhiều tác giả đang chờ đợi chính bạn đấy!   

Tìm kiếm Tác giả và Nhà xuất bản đang cần dịch sách

Theo mục đích của bài viết này, chúng tôi sẽ giả sử là bạn đang mong muốn được trả lương cho các dịch vụ dịch thuật của bạn. Để tìm ra ai đó sẵn sàng chi trả cho các dịch vụ dịch thuật của bạn, chúng tôi vô cùng khuyến khích cả hai cách sau –  

• Liên hệ với các nhà xuất bản có ngôn ngữ sách là ngôn ngữ dịch ra của bạn; các công ty xuất bản những loại sách mà bạn quan tâm; hoặc là
• Làm việc với các tác giả tự xuất bản sách - những người bỏ tiền ra để dịch sách trong ngân sách cho phép.

Làm việc cho các Tác giả tự xuất bản có thể rất ưng ý nếu xét về mặt tài chính

Có vẻ như những cuốn sách viết về sự thật thường trả nhiều hơn so với sách hư cấu; có thể là vì các sách về sự thật thường sẽ bán được nhiều bản và có thời gian sử dụng lâu hơn. Tuy nhiên, sách hư cấu có thể cũng trả công khá tốt. Dịch sách cho các tác giả tự xuất bản có thể rất là ưng ý, đặc biệt là khi tác giả đang dịch sách sang một ngôn ngữ có tiềm năng sẽ bán chạy hơn so với ngôn ngữ gốc. Bạn sẽ nhận thấy là có một vài tác giả rất thích tự chi trả cho quá trình dịch sách, vì theo kế hoạch họ sẽ được bù lại khoản đầu tư này thông qua tiền bản quyền tác giả - trong khi các tác giả khác chỉ quan tâm chính đến việc đưa sách của mình đến với một nhóm người đọc mới.

Vậy làm cách nào một biên dịch viên tìm ra được các Khách Hàng này?

Có nhiều cách để tìm ra các khách hàng dịch sách, tuy nhiên chúng tôi khuyến khích việc đăng quảng cáo lên chính website của bạn, với một trang được thiết kế riêng cho việc dịch sách. Đương nhiên có một cách khác rõ ràng hơn là liên hệ với các nhà xuất bản đang sản xuất các loại sách mà bạn muốn dịch. Những cách khác để tìm ra khách hàng dịch sách có thể là từ lời giới thiệu riêng từ những người bạn hoặc đồng nghiệp của bạn, thông qua môi giới, và nhìn chung cách này mang tính chủ động giống y như cách mọi người tìm kiếm khách hàng trong lĩnh vực của họ vậy. 

Vậy, câu hỏi sẽ là: "Sự hấp dẫn của việc dịch sách là gì nếu như nó hiếm khi trả công tốt như việc dịch thương mại?" Một phần của sự hấp dẫn đó là việc dịch sách là một công việc thực sự thú vị. Thêm vào đó, việc dịch sách không quá ép deadline như hầu hết các công việc dịch thương mại: một lần dịch sách có thể kéo dài lên đến 6 tháng, với ưu thế là bạn được tự do làm việc theo lịch bạn đặt ra. Một điểm cộng nữa là, một khi hợp đồng đã được ký, thường thì không cần thiết phải liên lạc hằng ngày với nhà xuất bản hay tác giả nữa, vì vậy kiểu công việc này rất là tuyệt vời đối với các biên dịch viên muốn không lệ thuộc vào nơi làm việc.

Một vài điểm cần ghi nhớ về Việc dịch sách

• Hãy đảm bảo là bạn luôn luôn nhận được một khoản tiền trả trước khi đã ký hợp đồng dịch sách. Bạn không muốn gặp phải rủi ro là sẽ không được trả tiền công, bởi vì, mặc dù có thể là bạn đang làm việc với một mức thù lao thấp hơn so với công việc dịch thương mại của bạn, nhưng việc dịch sách của bạn vẫn xứng đáng với một khoản tiền lớn.
• Hãy đảm bảo là bạn nhận được sự công nhận cho công việc của mình. Tiêu chuẩn vàng là tên của bạn phải được đặt trên bìa sách ở mặt trước giống như là tên tác giả vậy. Có thể là tên của bạn cuối cùng sẽ được đặt tại trang ghi bản quyền, hoặc là ở đâu đó khác, nhưng nó phải được đặt ở chỗ nào đó. Nguyên tắc này cũng áp dụng trên trang Amazon - tên của bạn phải có trên đó!
• Trong công việc dịch thương mại thông thường, khách hàng sở hữu tất cả bản quyền về việc dịch thuật một khi họ đã thanh toán hóa đơn của bạn. Đây là điều bạn muốn tránh gặp khi dịch sách. Giả sử như, trong trường hợp họ không bao giờ xuất bản bản dịch; bản dịch có thể bị từ chối in, hoặc việc dịch bị kết thúc: thì vẫn còn lại cơ hội cho bạn để làm việc gì đó khác với bản dịch này. Ví dụ, bạn có thể rao bán nó với nhà xuất bản khác, hoặc bạn có thể chọn việc tự xuất bản.
• Hãy thỏa thuận để có một thời gian làm việc dài, bởi vì đây là chìa khóa để công việc dịch sách có thể tồn tại về mặt kinh tế. Hầu hết các biên dịch viên đều không thể đủ sống nếu chỉ dựa vào việc dịch sách, nghĩa là bạn không cần phải giảm bớt lượng công việc từ các khách hàng dịch thương mại. Hãy thỏa thuận một deadline sao cho bạn có thời gian để làm công việc dịch sách theo lịch của mình, từ đó cho phép bạn đồng thời cũng làm việc cho các khách hàng trả lương cao. Bạn không thể hi vọng họ ngồi ì ra vài tháng chờ đợi trong khi bạn đang làm việc dịch sách.

Ba điều cần có ở một thông dịch viên tiếng Nhật

Nếu bạn được giao nhiệm vụ, hoặc chủ động tìm kiếm một thông dịch viên tiếng Nhật có năng lực thì đây là ba điều bạn nên cân nhắc trong quá trình tìm kiếm. Một vài trong các gợi ý dưới dây có thể áp dụng với thông dịch viên của bất kỳ ngôn ngữ nào, nhưng cả ba điều này là đặc trưng với các thông dịch tiếng Nhật.

Ba điều cần có ở một thông dịch viên tiếng Nhật

Chứng chỉ và đào tạo

Đương nhiên bạn sẽ cần một thông dịch viên tiếng Nhật thành thạo cả tiếng Nhật và tiếng Việt, hoặc bất kỳ ngôn ngữ nào bạn cần dịch từ tiếng Nhật. Ngoài ra bạn cũng cần một thông dịch viên có những năng lực cần thiết để hỗ trợ cho loại công việc mà bạn yêu cầu, bao gồm thong dich tieng Nhat Ban khi tham gia hội nghị, cam kết pháp lý và hộ tống khách nươc ngoài. Điều này thật sự quan trọng đối với một thông dịch viên tiếng Nhật bởi đây không phải là một ngôn ngữ phổ biến trên thế giới.

Những năng lực này không chỉ giúp các thông dịch viên tiếng Nhật làm việc tại nhiều môi trường, chúng còn cho thấy người mà bạn tuyển có khả năng làm các công việc thông dịch khác nhau.

Kinh nghiệm và kỹ năng giao tiếp

Ngoài việc được đào tạo bài bản, bạn sẽ muốn tuyển dụng một thông dịch viên có kinh nghiệm làm việc. Điều này sẽ giúp đảm bảo thông dịch chính xác trong mọi hoàn cảnh, cũng như khả năng giải quyết các vấn đề phát sinh vì việc thông dịch hoàn toàn khác với việc ngồi ở nhà và dịch thuật hợp đồng tiếng Nhật Bản.

Dù kỹ năng giao tiếp thường ít được nhắc đến khi nói về thông dịch viên nhưng đây là một kỹ năng rất quan trọng. Thông dịch khác với dịch tài liệu ở chỗ nó yêu cầu việc tương tác trực tiếp với người khác, các cái tôi, tâm trạng và cách nói chuyện khác nhau. Một thông dịch viên có kỹ năng giao tiếp tốt có thể làm chủ được các tình huống khác nhau và dễ dàng kiểm soát áp lực từ những tình huống không mong đợi.

Kiến thức địa phương

Sự hiểu biết sâu về văn hóa Nhật Bản, từ lịch sử cho đến văn hóa hiện đại cũng là một kỹ năng cần thiết khi thông dịch tiếng Nhật. Các yếu tố văn hóa, chuẩn mực xã hội, các điều cấm kỵ chỉ có thể được nắm bắt và dịch một các chính xác khi người thông dịch có kiến thức phong phú về đất nước Nhật Bản và lịch sử lâu đời của nó.

Thảm họa sai sót dịch thuật

Lỗi rất nhỏ của một người cũng có thể gây ra nguy cơ lớn đối với toàn nhân loại

      

Không biết bao nhiêu lần chúng ta đã có những bản dịch sai hoặc vô nghĩa; thỉnh thoảng ngớ ngẩn đến mức chúng thật sự hài hước như trong thế giới điện ảnh. Nhưng sự diễn dịch có thể là sống còn để đạt được lòng tin cậy và thấu hiểu thật sự giữa con người với nhau, và khi chúng ta không hiểu một điều gì đó trong một cuốn sách hoặc một bộ phim thì chúng ta sẽ thất bại trong việc nắm bắt ý nghĩa thật sự của câu chuyện. Và bởi vì chúng ta không sống sót chỉ bằng phim ảnh nên còn nhiều kịch bản khác mà từ ngữ phải được chính xác.

Quan hệ quốc tế

Vụ đánh bom Hiroshima

Một lĩnh vực dịch thuật rất quan trọng là quan hệ quốc tế, nơi mà vị thế của người phiên dịch là thiết yếu, bởi vì lĩnh vực đòi hỏi sự chính xác này là nơi mà những cá nhân hoặc nhóm không thể hiểu nhau, thậm chí đi đến xung đột nếu không có một người phiên dịch hoặc biên dịch luôn luôn đối diện với nhau. Hẳn chúng ta còn nhớ vụ đánh bom Hiroshima có thể được gây ra bởi một lỗi trong việc dịch từ mokusatsu: Các phiên dịch viên người Mỹ trong lúc phiên dịch tiếng Nhật Bản đã chuyển tải ý nghĩa là người Nhật bỏ qua tối hậu thư của họ, trong khi cái mà người Nhật thật sự muốn truyền đạt là họ “né tránh phản ứng” với tối hậu thư. Sự giải thích không chính xác này làm cho sự việc có vẻ như là người Nhật đang có thái độ chống đối lại nguy cơ hạt nhân, và chúng ta đã biết hậu quả thê thảm sau đó như thế nào.

Cuộc đua vũ khi hạt nhân

Vài năm sau đó, chúng ta có một trường hợp tương tự cũng liên quan đến Hoa Kỳ và vũ khí hạt nhân. Nikita Khrushchev là thủ tướng của Liên bang Xô Viết, và trong một bài diễn văn được thực hiện vào lúc đỉnh cao chiến tranh lạnh, ông mấp máy một cụm từ mà giới truyền thông phương Tây đã hiểu là “chúng tôi sẽ chôn các ông”. Khi bạn nhớ lại cuộc đua vũ khí khốc liệt giữa Liên bang Xô Viết và Hoa Kỳ, tin tức Thủ tướng Xô Viết đã nói những từ này gây ra nhiều thứ hơn là nỗi lo lắng: nó đã được hiểu như là một nguy cơ chiến tranh hạt nhân trực tiếp.

Dĩ nhiên mối nguy “được giả định” này đã gia tăng căng thẳng giữa hai nước và có khả năng kéo dài xung đột. Nhưng trong thực tế, giờ đây chúng ta đã hiểu rằng thật sự Khrushchev đã nói một cái gì đó giống như là “chúng tôi sẽ sống để nhìn thấy các ông bị chôn vùi”, một thành ngữ Nga phổ biến để diễn đạt ý tưởng “chúng tôi sẽ sống lâu hơn các ông”. Điều này có nghĩa là nó chẳng liên hệ gì đến một cuộc tấn công bị đe dọa; nó mang nghĩa là một tuyên bố sức mạnh nhiều hơn.

Ảnh hưởng của ngôn từ rất mạnh mẽ!

 Công ty dịch thuật SMS luôn đưa sự chuẩn xác lên hàng đầu khi phiên dịch tiếng Nhật Bản

Qua những ví dụ trên, chúng ta có thể thấy sức mạnh vĩ đại của ngôn từ; và điều này bao hàm trách nhiệm lớn lao thường được đặt lên vai các biên dịch và phiên dịch viên: một sai sót rất nhỏ của một người cũng có thể gây ra một nguy cơ lớn với nhân loại.(cụ thể trong bài này là trách nhiệm của việc phiên dịch tiếng Nhật đối với quả bom Hiroshima

Chính sách công và những từ viết tắt

Tiếng Anh là ngôn ngữ nổi tiếng với việc sử dụng từ viết tắt - những chữ cái đầu được phát âm như thể chúng thực sự là một từ.

      

Tiếng Anh và, cụ thể là, tiếng Anh được sử dụng ở Mỹ, là ngôn ngữ nổi tiếng với việc sử dụng những chữ cái đầu hoặc chữ viết tắt; có nghĩa là những chữ cái đầu được phát âm như thể chúng là một từ thực sự, như UNESCO, NAFTA và NATO.

Từ OK được sử dụng trên toàn cầu có nguồn gốc, rất thú vị, xuất phát từ Cuộc Nội Chiến Mỹ giữa các bang miền bắc và miền nam nước Mỹ, khi nó được sử dụng để chỉ việc không có người nào chết (O (không) bị giết) cho tới những ví dụ gần đây hơn như FYI (thông tin dành cho bạn), SMS (dịch vụ tin nhắn ngắn), ASAP (càng sớm càng tốt), OMG (Ôi, Chúa ơi) .Chúng ta nhìn thấy những từ viết tắt đó hàng ngày trong thư điện tử, bản ghi nhớ, trên các trang web, mạng xã hội và vv.., và chúng ta thậm chí sử dụng chúng trong khi nói; và bởi chúng đã trở thành quá thân thuộc với chúng ta nên chúng ta không có cảm giác ngạc nhiên nữa.

Tuy nhiên, có nhiều từ viết tắt mà chúng ta nhìn chung không biết được ý nghĩa của chúng. Vì mục đích của bài viết này chúng ta sẽ làm nổi bật một số từ được sử dụng để mô tả những vị trí của một số nhóm nhất định (chính trị gia, công dân, doanh nhân) đối với những chính sách hoặc biện pháp nhất định, đặc biệt những chính sách có thể gây tranh cãi do những rùi ro tiềm tàng (kinh tế, môi trường, và vv) -

NIMBY: Không phải ở sân sau của tôi! Từ này là từ mẹ của những từ viết tắt chúng ta sẽ nêu ra trong bài này. Từ này bắt đầu từ những năm 80 và được sử dụng để mô tả những phản ứng nhất định của các công dân khi họ phải đối mặt với những rủi ro kéo theo bởi việc thi hành những hoạt động nhất định mà họ cho rằng sẽ gây ra guy hiểm đối với môi trường trực tiếp xung quanh.

NIAMBY: Không phải ở sân sau của ai cả! Đây là một phiên bản của NIMBY nhưng nó mang ý nghĩa đoàn kết hơn bởi nó mô tả sự chống đối đối với những hoạt động được thi hành ở bất kì hình thức nào; không chỉ ở sân sau của bản thân.

NAMBI: Không chống lại hoạt động kinh doanh hoặc ngành công nghiệp của tôi! Từ này mô tả phản ứng của một số doanh nhân nhất định khi họ chống đối lại một chính sách hoặc một biện pháp, đòi một sự giảm nói chung trong rủi ro phát triển hoặc kinh tế. Đây thường là phản ứng đối với những yêu sách NIMBY.

NIMTOF hoặc NIMTOO: Không trong thời kỳ đương nhiệm của tôi! Từ viết tắt này mô tả vị trí của một số chính trị gia khi họ chống đối lại việc phát triển hoặc thông qua một chính sách cụ thể khi họ đang đương nhiệm.

BANANA: Không xây dựng bất kì thứ gì ở bất kì đâu gần bất kì ai! Từ viết tắt mang tính miệt thị này mô tả vị trí của một số nhóm nhất định khi họ chống đối lại phát triển đô thị, cùng với bất kì biện pháp hoặc chính sách nào có liên quan.

CAVE: Những công dân chống lại hầu như tất cả! Từ này có liên quan tới vị trí BANANA và nó cũng được sử dụng với một thái độ miệt thị để chỉ những người chống đối lại các chính sách.

Tất nhiên những từ trên đây chỉ là một số từ viết tắt trong một danh sách rất dài. Đây có thể trở thành một đề tài hay và tiết lộ để phát hiện một thế giới của những từ viết tắt và những chữ cái đầu.

Việc dịch những từ viết tắt khi dịch tài liệu chuyên ngành.

Việc dịch những từ viết tắt và từ rút gọn là một trong những vấn đề mà người dịch thường xuyên gặp phải khi dich tai lieu ky thuat tieng Anh hay dịch báo cáo thường niên tiếng Anh. Các từ viết tắt có thể gây khó khăn và có thể dễ dàng làm hỏng sự suôn sẻ trong việc phiên dịch hoặc biên dịch.

Các từ viết tắt trở thành một thử thách đặc biệt đối với những người dịch khi họ thường là những người nắm nhiệm vụ rắc rối khi phải ghép lại những từ viết tắt xa lạ và quen thuộc bằng một cách thức mà người đọc sẽ dễ hiểu. Tất nhiên, một số từ viết tắt có thể được nhận ra trên toàn cầu, nhưng có nhiều từ viết tắt ít được biết tới hơn và đòi hỏi người dịch phải giải thích thêm.

Sự khác biệt giữa Dịch sáng tạo và Dịch thuật.

Dịch sáng tạo là một thuật ngữ hoàn toàn mới, được tạo ra bởi các ngành công nghiệp ngôn ngữ, giải trí và quảng cáo.

      

Dịch sáng tạo là quá trình đem một thông điệp đang ở một ngôn ngữ nào đó chuyển sang dạng ngôn ngữ khác. Nhưng dịch sáng tạo không đồng nghĩa với dịch thuật, vậy sự khác biệt ở đây là gi?

Dịch sáng tạo là biến đổi toàn bộ thông điệp bao gồm cả nội dung văn bản, hình ảnh và thiết kế tạo hình. Điều này cũng bao gồm việc tính đến bối cảnh văn hóa của thông tin bằng văn bản, như trong tờ rơi, quảng cáo hoặc trang web. Đặc biệt là khi dich brochure tieng Hoa hay dịch brochure tiếng Nhật Bản

dich brochure tieng Hoa hay dịch brochure tiếng Nhật Bản rất cần dịch sáng tạo

Quá trình dịch sáng tạo có nghĩa là chúng ta phải xem xét thông điệp như một tổng thể, và sau đó làm cho nó phù hợp với đối tượng được chỉ định trong khi vẫn duy trì các yếu tố thiết kế để đảm bảo rằng thông điệp vẫn nhất quán; đặc biệt là khi vận dụng ở các thị trường quốc tế.

Tại sao Dịch sáng tạo (transcreation) lại quan trọng?

Sự thật là dịch sáng tạo là một thuật ngữ hoàn toàn mới, được tạo ra bởi các ngành công nghiệp ngôn ngữ, giải trí và quảng cáo. Nguồn gốc của từ dịch sáng tạo thật ra là để chuyên dịch tài liệu tiếp thị. Chỉ có một loại dịch thuật là tài liệu tiếp thị có các yếu tố chỉ liên quan đến một nền văn hóa nào đó: các yếu tố này có thể bao gồm tài liệu tham khảo văn hóa, ý tưởng, sở thích về cách thiết kế, đóng chữ, hình vẽ, màu sắc và ý nghĩa của hình vẽ, và hình ảnh.

Tạo nên một thông điệp ý nghĩ thông qua dịch thuật sáng tạo

Có rất nhiều sáng tạo và nhiều khác biệt tinh tế đi cùng với sản phẩm tiếp thị, và những phương pháp dịch sáng tạo, đúng như tên gọi của nó, làm nổi bật sự hòa hợp của tất cả các yếu tố để tạo ra một thông điệp đầy ý nghĩa cho các đối tượng khán giả cụ thể.

Trong suốt quá trình dịch sáng tạo, người thực hiện công việc này có thể lựa chọn để tái tạo lại các phương pháp mà trong đó thông tin đã được trình bày, đảm bảo rằng các thông điệp tiếp thị có liên quan đến đối tượng sử dụng. Nội dung ban đầu chỉ được sử dụng như một cơ sở cho phiên bản dịch sáng tạo trong ngôn ngữ khác. Điều này gần giống như yêu cầu ai đó viết lại cái gì đó theo cách của chính họ.

Dịch sáng tạo cho Người Nhện

Một ví dụ nổi tiếng của dịch sáng tạo là truyện tranh Người Nhện ở Ấn Độ: cậu bé người Mỹ trong truyện tranh gốc được tái tạo thành một cậu bé Ấn Độ tên là Pavitr Pabhakar: đây rõ tàng là một cách chơi chữ dựa trên cái tên Peter Parker! Tất cả các chi tiết của câu chuyện gốc đã được tái tạo và thay thế, từ đó đem đến một bối cảnh thuộc về Ấn Độ. Ngay cả bộ quần áo của người Nhện cũng không thoát khỏi - nó đã được thay đổi để tuân thủ các chuẩn mực về văn hóa và thị hiếu của người Ấn Độ.

Vì vậy, dịch sáng tạo có thể là một lựa chon tốt cho doanh nghiệp của bạn, và rất đáng để cân nhắc nếu bạn đang cố gắng rút ngắn khoảng cách giữa các nền văn hóa và các quốc gia khác nhau để đạt được khán thính giả trên khắp thế giới.

Dịch thuật đa ngôn ngữ

Dịch thuật đa ngôn ngữ là quá trình chuyển văn bản gốc từ ngôn ngữ này sang từ ba ngôn ngữ khác trở lên khi được yêu cầu.(Vd dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt rồi sau đó dich thuat tieng Viet sang tieng Anh)

Đảm bảo chắc chắn rằng văn bản gốc là văn bản nguồn cuối cùng.

Bước đầu tiên quan trọng của việc dịch thuật đa ngôn ngữ là phải kiểm tra kỹ lưỡng và chắc chắn rằng văn bản gốc là tài liệu cuối cùng sẽ được dịch. Dựa trên số lượng ngôn ngữ sẽ được dịch sang mà bên dịch thuật phải báo giá cụ thể cho khách hàng để thỏa thuận, đặc biệt là đối với khách hàng có nguồn kinh phí hạn chế. Do vậy, chúng ta có thể thấy được tầm quan trọng của việc đảm bảo chắc chắn rằng văn bản gốc là văn bản nguồn cuối cùng.

Quá hạn

Quá hạn có thể gây ra một rắc rối khác. Quá trình hiệu đính tổng và hạn trả tài liệu của một dự án có thể bị ảnh hưởng do sự chậm trễ của một trong số các dịch giả bởi lẽ hầu hết trong số họ đều nhận dịch nhiều tài liệu khác nhau tại cùng thời điểm.

Lên kế hoạch trước

Khi thực hiện các dự án lớn, chỉ có việc lên kế hoạch trước mới không bị quá hạn do chậm trễ hay làm việc vô tổ chức. Giả sử nếu như dịch giả có sẵn thì khi cần dịch một tài liệu sang 20 thứ tiếng khác nhau thì có nghĩa là chúng ta phải có ít nhất 20 dịch giả, tối thiểu mất 20 cuộc điện thoại và thư điện tử cho 20 người làm việc ở các múi giờ khác nhau. Nếu không, lại phải chờ đợi họ phản hồi thêm 1 ngày và có nghĩa sẽ bị chậm tiến độ thêm 1 ngày.

Phương ngữ và Thổ ngữ

Chúng ta phải luôn tuân thủ các yêu cầu về phương ngữ hay “thổ ngữ” của khách hàng: đó là sự khác biệt trong việc sử dụng và biên dịch ngôn ngữ; bởi lẽ các quốc gia hoặc khu vực có thể sử dụng chung ngôn ngữ nhưng lại theo các chiều hướng ý nghĩa khác nhau. Ví dụ: nếu như chúng ta phải dịch tiếng Việt sang tiếng Tây Ban Nha mà độc giả là người Mỹ la tinh hay người Tây Ban Nha ở Châu Âu thì nó sẽ phải thay đổi đi đáng kể; tiếng Pháp có thể trở thành thổ ngữ Pháp, Canada hay Châu Phi và một tài liệu tiếng Bồ Đào Nha có thể được đọc theo hướng tiếng Bồ Đào Nha hoặc Bồ Đào Nha Brazil. Trong một số trường hợp khi hai phương ngữ được dùng chung trong một thứ tiếng, thì dịch giả buộc phải dịch lại từ đầu, trong khi đó một số khách hàng lại yêu cầu dịch theo một phương ngữ duy nhất nhằm tiết kiệm chi phí.

Là 1 quá trình khác biệt

Vì vậy, việc bạn đưa ra kế hoạch hoàn thành chi tiết và cụ thể khi bạn có yêu cầu dịch thuật đa ngôn ngữ là điều vô cùng quan trọng. Dịch thuật đa ngôn ngữ cũng không thể tiến hành giống như dịch thuật sang 1 ngôn ngữ như dịch tiếng Nhật sang tieng Viet ,dịch tiếng Hoa sang tiếng Việt hay dịch thuật sang tiếng Anh.

Lịch sử của tiếng Anh Mỹ

Hầu hết mọi người đều biết rằng có một sự khác biệt trong tiếng Anh Anh và Mỹ, đặc biệt là trong chính tả. Nhưng bạn có biết lý do tại sao không? Đây là những thay đổi có chủ ý? Hay chúng xuất hiện dần dần, như một quá trình tự nhiên do sự khác biệt địa lý?

Phấn đấu cho độc lập

Khi xác định tiếng Anh  là ngôn ngữ chính thức của quốc gia, việc đòi hỏi một cuộc Cách mạng Mỹ là hết sức quan trọng. Các phiến quân quyết tâm để có được độc lập từ Anh về mọi phương diện; không chỉ về mặt chính trị. Có lúc họ thậm chí cân nhắc việc sử dụng một ngôn ngữ hoàn toàn khác  - một số nhà yêu nước đề xuất tiếng Pháp, Đức, và thậm chí là tiếng Hebrew. Tuy nhiên, họ nhận ra rằng điều này  hầu như không thể thực hiện nên họ quyết định chọn tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, mặc dù họ tin rằng ngôn ngữ cổ điển này không phải là một sự lựa chọn tốt nhất trong các ý tưởng cách mạng.

 Sự đóng góp của Thomas Jefferson và Benjamin Franklins

Và như vậy, Thomas Jefferson, một trong những nhà lập quốc của dân tộc,  đã đặt ra những từ mới như động từ 'coi nhẹ' và các thuật ngữ  được sử dụng liên quan đến các loại tiền tệ mới như 'xu' và 'đô la'. Sau đó trong năm 1768, Benjamin Franklin đã xuất bản một bài viết tựa đề ‘A Scheme for a New Alphabet and a Reformed Mode of Spelling’ ( 'Một đề án cho một bảng chữ cái  mới và một phương thức cải cách chính tả’). Trong bài viết này có  những từ như theater (theatre), curb (kerb), and honor (honour); và như thế chúng tôi đã có cách viết mới.

Noah Webster: Giáo viên và Tác giả

Không nghi ngờ gì nữa, một trong những người đóng góp chính cho tiếng Anh Mỹ là giáo viên, Noah Webster, người đã viết viết bản tóm tắt ba quyển mang tên A Grammatical Institute of the English Language (Bản tóm tắt những điều cơ bản của tiếng Anh).

Tập ‘American Speller’ được thiết kế để tạo ra sự chính xác và tính thống nhất trong việc phát âm trong các trường học. Sau đó, vào năm 1806, từ điển của Webster đầu tiên được xuất bản, vào năm 1828 ông xuất bản  "American Dictionary of the English Language".

Webster có một ảnh hưởng rất lớn đến tiếng Anh Mỹ: ông đã đưa ra cách viết của từ color (colour) and fiber (fibre) và ông loại bỏ cách phát âm tiếng Anh của từ ‘forehead’ (không phát âm âm 'h') và đề nghị cách phát âm hiện tại. Ông cũng chủ mưu trong việc áp dụng một nhịp điệu riêng biệt trong tiếng Anh Mỹ, hoàn toàn khác với của người Anh. Trong đó, mỗi âm tiết có tầm quan trọng ngang nhau: điều này dẫn đến việc phát âm đặc trưng của các từ như ‘waistcoat’ and ‘secretary’.

Dịch thuật tiếng Anh và tiếng Mỹ

Trong tiếng Anh Mỹ ‘an airplane’ dịch là ‘an aeroplane’ trong tiếng Anh Anh ‘An apartment’ dịch là ‘a flat’; ‘candy’ dịch là ‘sweets’,và ‘a cookie’ dịch là ‘a biscuit’.

Bất kỳ  thông dịch viên nào cũng thừa nhận rằng có rất nhiều khác biệt giữa tiếng Anh Anh và tiếng Anh Mỹ , nên người dịch phải am hiểu thật đầy đủ khi hoàn thành bài dịch tiếng Anh sang tiếng Việt  được giao.

Rõ ràng là Hoa Kỳ đạt được mục tiêu của mình khi nói đến bản sắc ngôn ngữ vì  tiếng Anh của họ  rất khác biệt và dễ nhận biết trên toàn cầu.

Lời khuyên tuyệt vời từ những bà mẹ thành công (P2)

Giải quyết những vấn đề A+ đầu tiên

Trước khi bạn làm bất cứ việc gì khác, hãy giải quyết vấn đề kinh doanh A+: đây là một vấn đề rất quan trọng đối với sự thành công của doanh nghiệp. Bạn không nên nghĩ về việc bắt đầu từ những vấn đề dễ hơn - chỉ bám vào vấn đề lớn khi vấn đề đó là tất cả những gì bạn cần để ý. Bạn sẽ có một cảm giác tuyệt vời về việc hoàn thành, và với cảm giác này, bạn sẽ dễ dàng chuyển sang các công việc khác. Hãy xử lý những dự án khó trước, và sau đó chuyển về sang những dự án dễ dàng hơn. Ví dụ kinh điển là những bà mẹ dịch thuật viên, hãy hoàn thành những bài dịch tiếng Anh sang tiếng Việt trước khi thực hiện những dự án dịch thuật tiếng Khmer với độ khó cao gấp bội...

Lời khuyên tuyệt vời từ những bà mẹ thành công trong công ty Dịch thuật SMS

Không nên là một anh hùng

Đừng ngại yêu cầu giúp đỡ. Tại sao bạn không yêu cầu mọi người làm những gì họ có khả năng làm; đặc biệt là những công việc bạn không thích hoặc thực sự không có thời gian làm; như là quần áo, làm việc nhà, làm vườn v..v... Và hãy nhớ, con của bạn thích nhận phần thưởng. Hãy trả công cho chúng để chúng hỗ trợ bạn việc nhà hoặc kinh doanh.

Những vấn đề ưu tiên

Những bà mẹ này đưa ra lời khuyên là nên tập trung hoàn toàn vào việc kiếm tiền và công việc xây dựng mạng lưới đầu tiên. Khi bạn đã hoàn thành dự án cho các khách hàng và hoạt động của mạng lưới, hãy chuyển sang công việc khác.

Việc hối lộ!

Đây là một ý tưởng tuyệt vời của một trong những bà mẹ biết cân đối công việc và chăm sóc con cái. Bà ta hối lộ “đứa trẻ nội tâm" của mình phần thưởng cho việc ở lại sản xuất trong thời gian hai giờ. Sau khi làm việc, bà ta tự tặng mình mười lăm phút “thời gian riêng” để đi bộ, uống một tách cà phê vv... Đây là một bài học đơn giản học được từ trẻ con, bởi vì, như tất cả chúng ta, chúng ta thích có một cái gì đó để hướng đến. Nếu bạn đang làm một dự án khó, tại sao không nghỉ ngơi và đi bộ cho thoải mái, hoặc chỉ cần ngồi ở nơi nào khác và thư giãn với đồ uống yêu thích: điều này sẽ tạo thời gian cho bạn tập hợp những suy nghĩ của mình, và rất có thể trong thời gian này, câu trả lời cho những câu hỏi khó sẽ đến với bạn hết sức đơn giản

Đóng cửa văn phòng

Nếu bạn muốn thành công trong việc đạt được mục tiêu kinh doanh của mình, bạn cần phải tìm ra sự cân bằng trong công việc và cuộc sống. Khi bạn là một phụ huynh và là một chủ doanh nghiệp, bạn phải thành công, và điều này có nghĩa là ngừng làm nhiều việc và tạo ra tình huống giúp bạn có thể hoàn thành công việc mà không bị phiền nhiễu; như thay tã, đón bóng, vv…. Tất nhiên bạn vẫn là một người mẹ, nhưng có những lúc mà bạn cần ở một mình, vì vậy đôi khi bạn cần phải tự giải cứu mình: nhìn tổng thể, bạn sẽ đạt được nhiều hơn cả, và các thành viên gia đình của bạn sẽ tôn trọng sự riêng tư của bạn.

“Lý do” của bạn là gì?

Chúng ta thường mắc lỗi khi nói những câu như "Tôi không muốn bỏ lỡ mục tiêu của tôi vì vậy tôi cần phải bán được nhiều sản phẩm 'hay' Tôi đang gấp rút làm bao gia dich tieng Khmer để ông chủ tôi không nổi giận. Hãy thử chuyển các báo cáo này và chuyển “lý do” của bạn thành những gì bạn thực sự muốn; như 'Tôi sẽ làm tăng doanh số bán sản phẩm để cải thiện thu nhập gia đình của chúng tôi và tạo cơ hội cho du lịch" hay "Tôi thực sự muốn hoàn thành dự án này để giúp các doanh nghiệp phát triển và nâng cao cơ hội thăng tiến của tôi trong công ty Dịch thuật SMS". Có lẽ hoàn thành một dự án lâu dài và phức tạp nghĩa là bây giờ bạn có thể đi nghỉ ở Paris, nơi mà bạn luôn muốn đến. Rõ ràng với chính mình lý do bạn làm những gì là vô cùng quan trọng để tạo động lực giúp bạn làm tốt nhất công việc của mình.

Xem thêm Lời khuyên tuyệt vời từ những bà mẹ thành công phần 1

Thể chủ động và bị động trong tiếng Anh và tiếng Trung Quốc

Việc dịch thuật tiếng Trung sang tiếng Việt hay dịch thuật tài liệu kỹ thuật tiếng Trung khá khó, thậm chí khó hơn khi xuất hiện thể bị động.

 Hãy xem những vấn đề hiện có của thể bị động. Rõ ràng khá hữu ích, nó được sử dụng rộng rãi theo kiểu mẫu đơn giản và lối viết ngắn gọn  - không chỉ là dễ viết hơn nếu bạn dùng thể bị động, mà còn vì thể bị động mang kiểu âm thanh gãy gọn, không nặng nề. Trong thực tế bạn sẽ gần như luôn sử dụng nó khi tiếp thị, nơi mà người ta tin rằng dùng thể chủ động nhiều dễ khiến bạn mất đi nhiều khách hàng - và thật sự là vậy.

Trong lối văn khác, chẳng hạn như tiểu thuyết, tuy rằng viết theo kiểu thể bị động có thể rất hữu ích và được chấp nhập. Nhưng không có quy chuẩn bắt buộc nào về việc sử dụng nó - mà bạn chỉ nên sử dụng nó khi bạn có lý do chính đáng. Hãy khéo léo rằng, luôn cần có mục đích khi sử dụng – đừng quá lạm dụng nó đơn giản bởi vì bạn dễ bị cuốn theo lối văn của nó. Hãy xem nó như một công cụ, trang bị và vận dụng nó khi cần.

Thể bị động trong dịch thuật

Trong giới dịch thuật, thể bị động luôn là một trở ngại vì mất 99,9% thời gian dịch thuật là ta phải chuyển nó thành thể chủ động khi đưa vào văn bản. Dĩ nhiên là có những ngoại lệ, đôi khi có thể chuyển một vài đoạn sang thể bị động, và đôi khi ta nên giữ nó đúng như nguyên bản, kể cả những đoạn xấu. Trong những trường hợp đó, việc dịch thuật được thực hiện dễ dàng hơn vì ta không phải liên tục viết lại câu và di chuyển đối tượng và động từ xung quanh, nhưng trong những trường hợp khác thể bị động dùng cho một số ngôn ngữ là cả một thử thách. Ví dụ như tiếng Trung Quốc.

Mẫu câu Bei và thể bị dộng trong tiếng Trung Quốc

Trong tiếng Anh, thể bị động thường được hình thành bằng cách thêm một "copular" từ vào quá khứ phân từ; thay vì "Anh ấy ăn bánh hamburger" thì ta có "Bánh hamburger được ăn bởi anh ấy" hoặc thậm chí chỉ đơn giản là "Bánh hamburger được ăn" với một chủ từ ngụ ý.

Ở Trung Quốc, cách đơn giản nhất (nhưng không phải là cách duy nhất - hoặc, thường, là cách tốt nhất) để thay đổi một câu sang thể bị động là sử dụng một động từ bị động và thêm giới từ “bei”. Điều này là quá đơn giản, vì một số quy tắc bổ sung để giữ là:

Động từ đòi hỏi một đối tượng khi sử dụng với "bei" mà trở thành chủ mới của câu ở dạng bị động của nó.

Các động từ được sử dụng cũng phải được kết hợp với một phần, một bổ ngữ, hoặc một đối tượng bổ sung.

Hai quy tắc dường như rất đơn giản, nhưng chỉ là thêm cho đủ phức tạp để một bản dịch trở nên khó khăn.

Dich thuat tieng Hoa sang tieng Viet luôn khó khăn, và dich thuat tai lieu ky thuat tieng Trung thực sự là một trong những sự kết hợp khó khăn nhất. Một cách để làm cho nó đơn giản hơn một chút đó là giữ thể chủ động!

Edmundo Santos: Dịch thuật và cuộc cách mạng lồng tiếng

Dịch thuật đóng một vai trò sống còn trong việc đảm bảo các bộ phim tiếp cận đến đông đảo khán giả.

      

Ai mà không thích phim hoạt hình cơ chứ! Nhiều người thưởng thức bộ phim hoạt hình cho rằng việc lồng tiếng cho các loại phim này khác khá nhiều so với nguyên tác, điều này rõ ràng là để đạt được sự hấp dẫn cần thiết nhằm thu hút cả trẻ em và người lớn.

Nói chung, dường như không ai biết đến cách thức lồng tiếng được thực hiện như hiện nay là do Đạo diễn cũng là diễn viên lồng tiếng, Edmundo Santos, ông là người sáng lập ra cách vận hành cho ngành công nghiệp lồng tiếng như bây giờ.

Câu chuyện của Edmundo Santos

Edmundo là một vũ công chuyên nghiệp và được ca ngợi ở Mexico: đó là do khiếu hài hước mà ông mang đến những sân khấu của Broadway. Sau những năm 1940 Edmundo đã có chương trình phát thanh của riêng mình tại Tijuana, Mexico. Ông tin rằng phiên bản tiếng Tây Ban Nha của bộ phim Disney mà thiếu đi âm nhạc và nhịp điệu, và cả lời thoại là bắt buộc. Sau đó, các hãng phim Disney tại Burbank đã liên lạc với ông, và anh đã được nhận bởi Walt Disney. Ông được yêu cầu là phóng tác Blue Star cho bộ phim Pinocchio. Tại thời điểm đó, trách nhiệm lồng tiếng cho các thị trường nói tiếng Tây Ban Nha cho các bộ phim như Dumbo và Bambi là Sono Film, hãng phim Argentine có trụ sở tại Buenos Aires. Đồng thời, vào năm 1943, Edmundo Santos đã được Walt Disney thuê để hợp tác trong “Xin chào bạn bè” (Hello Friends) và trong những năm sau đó là cho bộ phim “Ba chàng lính Ngự lâm” (The Three Caballeros).

Vào thời điểm đó Edmundo được giao nhiệm vụ lồng tiếng cho các bộ phim của Disney trong các phim trường ở Los Angeles. Đây là một thời kỳ lý thú, được đánh dấu bởi sự đa dạng trong giọng lồng tiếng của các diễn viên ', vì vậy khi lồng tiếng họ cũng bắt chước các giọng khác nhau trong tác phẩm gốc. Sau này Edmundo đã chọn sử dụng một giọng tiêu chuẩn trong tất cả các bộ phim lồng tiếng của mình - một giọng trung tính; nghĩa là một giọng dễ hiểu cho tất cả những người nói tiếng Tây Ban Nha, không có giọng địa phương.

Trong những năm sau Edmundo đã làm việc với rất nhiều nghệ sĩ lồng tiếng và đã thành lập các phòng thu âm khác nhau, nơi mà ông lồng tiếng cho các bộ phim như “Cô tiểu thư và chàng lang thang” (Lady và Tramp) (năm 1955), “Nàng công chúa ngủ trong rừng” (Sleeping Beauty) (năm 1959) và “101 chú chó đốm” (101 Dalmatians) (năm 1961).

Những bộ phim được lồng tiếng lại

Năm 1962, những bộ phim mà trước đây được lồng tiếng tại Argentina, nhưng đã không theo các khái niệm về tính trung lập, đã được lồng tiếng lại. Những bộ phim bao gồm Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn (Snow White and the Seven Dwarfs) và Bài ca từ Phương nam (Song of the South). Chúng tôi hiểu rằng Pinocchio đã sẵn sàng để được lồng tiếng lại và việc chọn diễn viên cũng đã sẵn sàng, nhưng vì vài lý do điều này đã thất bại và chúng tôi vẫn sử dụng phiên bản của Argentina.

Công việc của ông vẫn còn được tiếp tục

Bộ phim cuối cùng được thực hiện bởi hãng Walt Disney, trước khi ông mất, là bộ phim Cuốn sách rừng xanh (The Jungle Book) (năm 1967), nhưng Edmundo vẫn tiếp tục trên với các phiên bản tiếng Tây Ban Nha của những bộ phim này. Bộ phim cuối cùng ông lồng tiếng là Lực lượng cứu hộ (The Rescuers Down Under), nhưng ông đã bỏ lỡ buổi ra mắt do cái chết đột ngột của mình vào năm 1977. Sau cái chết của Edmundo, công việc của ông vẫn được tiếp tục bởi người em rể của ông, Francisco Colmenero, ông cũng là một nghệ sĩ lồng tiếng. Cả ông và anh trai của mình, Jorge Colmenero, tiếp tục với công việc lồng tiếng tại Disney, cho đến Mộc Lan vào năm 1998. Vào năm 1991, bắt đầu với bộ phim Người đẹp và quái thú (Beauty and the Beast), một bộ phim kinh điển của Disney đã được lồng tiếng tại Tây Ban Nha; sau đó vào năm 1996 bộ phim này cũng đã được lồng tiếng thành Catalan.

Edmundo Santos – Một người cầu toàn!

Edmundo Santos là một đạo diễn cầu toàn, luôn luôn tìm kiếm sự tự nhiên nhất trong lời thuyết minh của mình: ông luôn chịu trách nhiệm cho hầu hết các phần còn lại do sự cẩn thận trong việc phóng tác lời bài hát, lời thoại và lựa chọn chính xác các diễn viên. Tất cả các phiên bản của ông hiện nay đều là các tác phẩm nghệ thuật, với đầy đủ giọng chính, đánh dấu thời kỳ vàng son trong ngành công nghiệp lồng tiếng của Mexico.

Dịch thuât đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo các bộ phim có thể tiếp cận với đông đảo khán giả. Đặc biệt là ở Việt Nam khán giả rất để ý phần chuyển ngữ, thì việc lồng tiếng video clip tiếng Hoa (trước đây do nhóm hài Vân Sơn làm) hoặc làm phụ đề video clip tiếng Anh là 1 công việc cực kỳ quan trọng.